Ciekawostki z Czech. Tydzień 38 (25.09-01.10)

POLITYKA, CZESI A UKRAINA, GOSPODARKA

I RÓŻNE WIADOMOŚCI

GOSPODARKA

• W tym tygodniu wzrost na Praskiej Giełdzie. Indeks PX-Tr wzrósł z 3229,70 do 3240,49 punktów. Indeks PX nieznacznie wzrósł z 1345,55 do 1349,32 punktów. Można ocenić, że jest to nieznaczny ruch i od pewnego czasu widać pewną stabilizację.ⁱ
• Za Euro trzeba zapłacić 24,397 korony, za dolara 23,071 korony. Za złotówkę 5,276 korony. Wobec Euro oraz złotówki korona się umocniła, spadła w stosunku do dolara.ⁱⁱ
• Mimo wciąż wysokiej inflacji sytuacja urzędników, z wyjątkiem nauczycieli, nie poprawi się w przyszłym roku. Zgodnie z przyjętym w środę budżetem rząd zatwierdził dwa procent podwyżki, czyli o 9,2 miliarda koron mniej niż w tym roku. Jednocześnie planuje się szerokie zwolnienia, mają dotknąć 23 tys. urzędników.ⁱⁱⁱ
• Firmy farmaceutyczne przenoszą badania leków do Azji, tracą też Czechy. Gdyby firma farmaceutyczna zdecydowała się zainwestować w badania w Czechach, czescy pacjenci również zostaliby zaproszeni do programu i dzięki temu kilka lat wcześniej mieliby dostęp do najnowocześniejszego leczenia. Przy czym za wszystko zapłaciłaby firma, która prowadzi badania kliniczne.^iv
• Czechy podjęły decyzję o zakupie 24 samolotów F-35 – wydatek łączny to 150 mld. koron. Cena za samoloty, sprzęt do obsługi, szkolenia, amunicję z zamknięciem kontraktu do 2034 r. wynosi 106 miliardów koron i będzie wypłacana stopniowo w latach 2024–2034. Według Černochovej kolejne 44 miliardy koron trafią głównie na infrastrukturę, paliwo i szkolenie personelu i … podatek VAT. Jana Černochova oświadczyła, że na zakupie skorzysta przynajmniej 14 czeskich firm, zaangażowanych w projekt.^v

UKRAINA, POMOC UKRAINIE

• Od października, Ukraińcy muszą rejestrować swoje samochody w Czechach. Od stycznia prowadzenie ukraińskiego pojazdu bez czeskiego dowodu rejestracyjnego będzie wykroczeniem, za które grozi kara grzywny do 30 000 koron. Nowoprzybyli z Ukrainy będą mieli siedem dni na zarejestrowanie samochodu po uzyskaniu tymczasowej ochrony lub wizy. Samochody już jeżdżące po Czechach mają czas do grudnia. Rejestracja jest bezpłatna, obowiązuje uproszczona procedura. Auto nadal jest ukraińskie, będzie posiadało tablice ukraińskie, chodzi głównie o niezapłacone szkody wyrządzone przez kierowców aut na ukraińskich numerach. Teraz będzie wymagane ubezpieczenie w Czechach, podanie do rejestracji miejsca zamieszkania.^vi
• W Blansku odbyła się debata zorganizowana przez Seznam Zprávy. Wziął udział w niej prezydent Petr Pavel, wypowiadając się o emigracji z Ukrainy. „Jeśli powiemy, że nie przyjmiemy ani jednego migranta, okłamujemy ludzi i podcinamy gałąź pod własnym tyłkiem” – powiedział Prezydent Petr Pavel Zdaniem prezydenta Pavla rynek pracy nie może obejść się bez obcokrajowców.^vii

POLITYKA

• Petr Pavel uważa, że zarzuty ANO wobec wicepremiera Víta Rakušana, że używał szyfrowanego telefonu do komunikacji nie są tymi, które mogą spowodować odwołanie z funkcji ministra spraw wewnątrzynych.^viii
• Nowa strategia obronna wskazuje Rosję jako najpoważniejsze zagrożenie dla Czech. W przypadku konfliktu, jak wynika z dokumentu, należy liczyć się z tym, że Czechy staną się ważną arterią transportową dla wojsk sojuszniczych.
  Dokument o nowej strategii obronnej został on zatwierdzony przez Radę Bezpieczeństwa Państwa w zeszłym tygodniu, a rząd powinien nad nim głosować w październiku.^ix Opozycja nazywa zakup nieodpowiedzialnym, wzywa do zatrzymania procesu i podjęcie rozmów ze Szwedami w spawie Grippenów, użytkowanych już przez czeskie lotnictwo.^x
• Aż trzydzieści znanych osobistości świata polityki i kultury wzywa prezydenta Petra Pavla do odznaczenia całej rodziny Mašinuv. Jest to rodzina, która bardzo zasłużyła się w walce z komunizmem, a kilkoro z nich było przez komunistów zamordowanych. Ze względu na to, ze walczyli z bronią w ręku są wokół nich prowadzone spory.^xi

RÓŻNE

• W piątek w Czechach ponownie pobito rekordy temperatury. Zostały zarejestrowane przez mniej więcej jedną czwartą ze 162 stacji, które mierzą co najmniej 30 lat. Najcieplej było w Dobřanach koło Pilzna i na środkowoczeskiej stacji Husinec-Řež, gdzie po południu temperatura zmierzyła 28,2 stopnia Celsjusza.^xii
• Pisarz Milan Kundera (1929–2023), który zmarł w lipcu w Paryżu, zostanie pochowany w rodzinnym Brnie. Stanie się to na życzenie jego żony Věry. Radni zgodzili się już na to, aby pisarz został pochowany na honorowym miejscu na Cmentarzu Centralnym w Brnie.^xiii
• Wzrosło zainteresowanie służbą w czeskiej armii. W stosunku do sierpnia we wrześniu zarejestrowano dwukrotnie więcej chętnych. Uważa się, że jest to wynikiem nowej strony internetowej odpowiadającej za rekrutację i to pomimo wpadki z funkcjonalnością wirtualnej asystentki Adeli, która stała się źródłem dowcipów.^xiv
• Według aktualnych badań, twardą deklarację obrony kraju zgłosiłoby się 39% obywateli Czech. Jest to spadek w stosunku do 2020 roku o 12 punktów procentowych. 80-90% usnaje przy tym, że kraju należy bronić. Bardzo ciekawe badania. Polecamy, link jak zwykle w przypisie.^xv

Autor obrazka wyróżniającego: Norbert Aepli, Switzerland (User:Noebu) Link do zdjęcia z Wiki Commons: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Brno_View_from_Spilberk_131.JPG

ihttps://www.pse.cz/indexy/hodnoty-indexu

iihttps://www.kurzy.cz/kurzy-men/aktualni/

iiihttps://www.novinky.cz/clanek/domaci-zamestnance-statu-ceka-propousteni-40445086

ivhttps://www.novinky.cz/clanek/domaci-spatna-zprava-pro-ceske-pacienty-testy-leku-se-stehuji-do-asie-40445089

vhttps://www.irozhlas.cz/zpravy-domov/f-35-armada-letouny-vlada_2309271550_mst

vihttps://www.novinky.cz/clanek/domaci-zacina-registrace-ukrajinskych-aut-povinna-bude-od-ledna-40445114

viihttps://www.seznamzpravy.cz/clanek/audio-podcast-ptam-se-ja-pavel-bez-rizene-migrace-si-rezeme-vetev-pod-zadkem-237457

viiihttps://www.irozhlas.cz/zpravy-domov/pavel-rakusan-odvolani-sifrovany-mobil-telefon-hlasovani-o-neduvere_2309271700_jar

ixhttps://www.seznamzpravy.cz/clanek/domaci-politika-pripravujme-se-na-dlouhotrvajici-obrannou-valku-uvadi-nova-strategie-237435

xhttps://www.seznamzpravy.cz/clanek/domaci-politika-vlada-schvalila-nakup-f-35-nekonecna-nezodpovednost-rika-opozice-237384

xihttps://www.seznamzpravy.cz/clanek/domaci-politika-vyznamenejte-masiny-apeluji-v-petici-na-prezidenta-senatori-237304

xiihttps://www.irozhlas.cz/zpravy-domov/pocasi-teplotni-rekordy-dobrany-husinec-28-stupnu_2309292019_jar

xiiihttps://www.novinky.cz/clanek/domaci-kundera-bude-pohrben-v-rodnem-brne-40445109

xivhttps://www.irozhlas.cz/zpravy-domov/armada-zelinka-vojak-ministerstvo-obrany_2309301708_ank

xvhttps://www.irozhlas.cz/zpravy-domov/obrana-cesko-ochota-mnichovska-dohoda-ukrajina-valka-pruzkum_2309291323_har