Ciekawostki z Czech. Tydzień 20/2023 (15.05-21.05.2023)

POLITYKA, CZESI A UKRAINA, GOSPODARKA

I RÓŻNE WIADOMOŚCI

POLITYKA

  • Trzy czwarte czeskiego społeczeństwa zgadza się, że konieczne jest oszczędzanie publicznych pieniędzy. Zaledwie mniej niż jedna dziesiąta osób zgadza się z całym pakietem środków naprawy finansów państwa, który rząd przedstawił w zeszłym tygodniu, a 25 proc. tylko z częścią propozycji. Badani uważają za zasadne obniżenie podatków od niektórych artykułów żywnościowych, środków medycznych czy mieszkań, wyższe podatki od tytoniu i alkoholu, zmniejszenie wysokości wynagrodzeń w sektorze publicznym, cięcie dotacji krajowych i podniesienie podatku dochodowego od osób prawnych. Nie zgadzają się z podniesieniem podatku dla samozatrudnionych, podwyżką opłat za przejazdy autostradami, podwyższenia podatku VAT na gazety i leki.i
  • 19 maja na nadzwyczajnym posiedzeniu parlamentu debatowano o poprawce mającej na celu zapobieżenie konfliktowi interesów wśród polityków wysokiego szczebla. Poprawka jest autorstwa prezesa klubu parlamentarnego Piratów Jakub Michálek. Ale zatwierdzenie zostało ponownie zablokowane przez ruch opozycyjny ANO. Propozycja Piratów doprecyzowuje obowiązujące prawo i wprowadza realną egzekucję w przypadku, gdy polityk jest właścicielem domów mediowych lub otrzymuje zamówienia publiczne czy też dotacje, a także jeśli jest członkiem rządu. Zgodnie z popawką, przekazywanie aktywów do funduszy powierniczych nie pomoże politykom, którzy chcieliby uniknąć konfliktu z ustawą. Jednocześnie dzięki propozycji Piratów obywatele będą mieli możliwość wglądu w oświadczenia majątkowe polityków, dzięki czemu będą mogli kontrolować działania tych, których wybrali. Piraci będą nalegać na zdecydowane uwzględnienie projektu głosowania w czerwcu.ii
  • Według ministra pracy i spraw socjalnych Mariana Jurečki (KDU-ČSL) rozpatrywanie wniosku o dodatek mieszkaniowy przyspieszyło w porównaniu z ubiegłym rokiem i pierwszym kwartałem tego roku. Podał liczby, że jeszcze w zeszłym roku rozpatrzenie wynosiło ponad 100 dni, dziś wynosi tylko 29.iii
  • Premier Czech Petr Fiala we wtorek 23 maja odwiedzi firmę MERO ČR. Będzie tam omawiał nadchodzący projekt TAL+, który przyczyni się do całkowitego odcięcia dostaw rosyjskiej ropy do Czech. Firma MERO jest jedynym importerem ropy naftowej do Czech i najważniejszą firmą zapewniającą przechowywanie awaryjnych strategicznych zapasów. Następnie premier pojedzie się do Kraju Hradeckiego, gdzie spotka się z burmistrzem Hradca Králové Pavlíną Springerovą i zapozna się z planami inwestycyjnymi miasta. Swoją wizytę w Kraju Kralohradeckim zakończy w Trutnovie na wernisażu nowego Centrum Sztuki Współczesnej EPO1iv
  • Vlastimil Válek minister zdrowia Czeskiej Republiki o pomysłach wprowadzenia dodatkowych opłat za wizytę u lekarza powiedział, że nie można tego zrobić z powodu braku lekarzy. Dopóki każdy Czech nie będzie miał bezproblemowego dostępu do swojego lekarza nie ma możliwości wprowadzenia tej opłaty.v

UKRAINA

  • Fundacja „Dárek pro Putina“ zebrała 220 mln koron na opłacenie rehabilitacji w czeskich sanatoriach rannych żołnierzy ukraińskich. Jak widać fundacja nie zwalnia tempa, Czesi wykazują się dużą ofiarnością, chociaż jest część społeczeństwa przychylna putlerowi. Są to głównie byli komuniści lub dzisiejsi neokomuniści.vi
  • Czeski dziennikarz odwiedził browar Drofa w Chersoniu. Usłyszał tam, że ważą piwo wg oryginalnych czeskich receptur i robią to na przekór wszelkim przeciwnościom. Browar znajduje się niedaleko bombardowanego dworca, a przed browarem jest wielki krater po Gradzie. Dyrekcja opowiedziała czeskim dziennikarzom, że nawet w czasie okupacji przyjmowali zapłatę od klientów wyłącznie w hrywnach i płacili ukraińskie podatki. Miejscowi zdrajcy i rosjanie chcieli ich zmusić do przejścia na ruble i płacenie podatków rosji, ale nie doszło do tego dzięki temu, że miasto zostało wyzwolone.vii
  • Jan Zajic, dyrektor České zbrojovky uważa, sytuacja w Europie, zmieniła się po wybuchu wojny na Ukrainie. Zapotrzebowanie na broń występuje nie tylko w kraju zaatakowanym przez Rosję, ale także w krajach na całym kontynencie, w tym w Czechach. W przypadku Ukrainy idzie o całe portfolio firmy dla sił zbrojnych – głównie polimerowe pistolety służbowe, które są lekkie. Są też pistolety maszynowe SCORPION EVO 3, karabiny szturmowe BREN 2, karabiny precyzyjne BREN 2 PPS, a także karabiny snajperskie CZ TSR.viii

GOSPODARKA

  • Główny indeks Praskiej Giełdy PX stracił w tym tygodniu 4% osiągając 1316,18 punktów. Indeks dywidendowy PX-TR stracił 2,92% i zakończył tydzień na 3041,33 punktów. ix
  • ČEZ stracił w tym tygodniu ok. 17% swojej wartości i około stu miliardów koron z kapitalizacji rynkowej. Jako powód spadku podaje się, że rząd, jako udziałowiec nie będzie dążyć do wyższej dywidendy niż proponowana przez samą spółkę. Drugim powodem jes obniżenie limitu na wyrażenie zgody na wykup przez większościowego akcjonariusza. Dodatkowo analitycy obniżyli cenę docelową spółki.x
  • Dyrektor Kofoli J. Samaras powiedział, że przy planowanym podwyższeniu stawki VAT na napoje w Czechach do 21% spodziewa się negatywnego wpływu na popyt, w wyniku którego ceny detaliczne mogą wzrosnąć o 10% . W tym roku spodziewa się spadku wolumenów sprzedaży na poziomie 5%, w najgorszym przypadku 10%.xi
  • Notowany na Praskiej Giełdzie Erste Group Bank z siedzibą w Wiedniu ogłosił dywidendę na akcję w wysokości 1,9 euro na akcję. Akcje grupy zwyżkowały.xii
  • Ogromne emocje wywołała zapowiedź zniesienia opłat za autostrady – w Polsce. Na fejsbukowych grupach miłośników Polski i zakupów zagotowało się. Krytykuje się ich władze, chwali Polskę. Może w ekonomii ten ruch nie jest dobrze widziany, ale PR w Czechach znakomity. Polecamy wejść na czeskie grupy. Aktywność podwyższona.

RÓŻNE

  • We wtorek, 17 maja odbył się pogrzeb Petruški Šustrovej. Dysydentki, tłumaczki z polskiego, dziennikarki. Wielkiej przyjaciółki Polski i Polaków. W swoich tekstach tłumaczyła Czechom meandry naszej polityki, naszych wyborów. Stała mocno za Ukrainą, wspomagała walczących o prawa człowieka na całym terytorium byłego Związku Sowieckiego. Na pogrzebie, który miał charakter prywatny, zjawiło się wielu byłych dysydentów z byłej Czechosłowacji i z Polski. Były wieńce od wielu wysokich urzędów państwowych. Polski akcent to uczestnictwo Zofii Romaszewskiej i wieniec od prezydenta Dudy. Był też wieniec od Solidarności Polsko – Czesko – Słowackiej, który został przez rodzinę wystawiony w miejscu, gdzie po pogrzebie spotkali się przyjaciele zmarłej.
  • Czeski Bank Narodowy wydał srebrną monetę o wartości 200 koron z okazji 100 lecia od rozpoczęcia nadawania Czeskiego Radia. Monetę można kupić od 17 maja.xiii
  • Ponad 28 miliardów koron z pieniędzy europejskich i państwowych wydano na przebudowę autostrady D1, która przez osiem lat komplikowała ruch między Pragą a Brnem. Mimo to niektóre miejsca pozostały w tak złym stanie, że zagrażają bezpieczeństwu – poinformowała Najwyższa Izba Kontroli. Są to mosty, wiadukty i źle naprawiane dziury. Aktuálně.cz publikuje informacje o najgroźniejszych miejscach na autostradzie. Jest tam interaktywna mapa.xiv Turyści powinni się z nią koniecznie zapoznać, by uniknąć groźnych niespodzianek. Link do artykułu w przypisach.

Autor obrazka wyróżniającego: Moyan Brenn. Link do zdjęcia z Wiki Commons:https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Prague_(6365119737).jpg

ihttps://zpravy.aktualne.cz/domaci/cesi-uznavaji-potrebu-setrit-statnimi-financemi-s-uspornym-b/r~e5204800f62611eda873ac1f6b220ee8/

iihttps://www.kurzy.cz/zpravy/718828-pirati-prosazuji-konec-zneuzivani-dotaci-i-medii-politiky-hnuti-ano-protikorupcni-navrh-opet/

iiihttps://www.novinky.cz/clanek/domaci-vyrizovani-prispevku-na-bydleni-zrychlilo-chlubi-se-jurecka-tisice-lidi-dal-cekaji-40432203

ivhttps://www.kurzy.cz/zpravy/718840-premier-fiala-navstivi-centralni-tankoviste-ropy-v-nelahozevsi-a-kralovehradecky-kraj-23-kvetna/

vhttps://www.novinky.cz/clanek/domaci-o-poplatcich-nelze-mluvit-dokud-nebude-mit-kazdy-sveho-lekare-rekl-valek-40431136

viŹródło: Tweeter społeczności Darek pro Putina.

viihttps://zpravy.aktualne.cz/zahranici/takto-se-zije-a-vari-pivo-v-rusy-ostrelovanem-chersonu/r~94958822f5a011ed8c6f0cc47ab5f122/

viiihttps://www.seznamzpravy.cz/clanek/domaci-politika-pistol-pro-zelenskeho-jsme-vyrabeli-tri-mesice-rika-sef-ceske-zbrojovky-231104

ixŹródło: Strony Praskiej Giełdy.

xhttps://tiny.pl/chdg9

xihttps://www.kurzy.cz/zpravy/718642-reditel-kofoly-ocekava-negativni-dopad-ze-zvyseni-dph-na-napoje/

xiihttps://www.kurzy.cz/zpravy/716911-valna-hromada-erste-schvalila-dividendu-vysledkova-sezona-pokracuje/

xiiihttps://www.cnb.cz/cs/cnb-news/tiskove-zpravy/100-let-rozhlasoveho-vysilani-pripomina-CNB-novou-pametni-minci/

xivhttps://zpravy.aktualne.cz/domaci/mapa-nebezpecnych-useku-dalnice-d1/r~46a8da3ef40011edba63ac1f6b220ee8/

Bez kategorii